9 yaşında! Midesinden saç yumağı çıktı

Sağlık Bakanlığı, Merkezi Hekim Randevu Sistemi’nin (MHRS) hiçbir ayrım gözetmeksizin hizmet verdiğini, kadın hastalıkları ve doğum polikliniklerine randevu alımında medeni duruma bağlı herhangi bir kısıtlamanın söz konusu olmadığını bildirildi

Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Yılmaz Bilgiç, yeni kesilmiş etin, sindirim sisteminde şişkinlik, ishal ve mide rahatsızlıklarına yol açabildiğini, bu sebeple etin en az bir gün dinlendirilerek tüketilmesi gerektiğini belirtti

‘Kardiyorenal Sendrom’ olarak adlandırılan kalp ve böbreği vuran hastalığa meydan okumak için Türk Böbrek Vakfı, Türk Kalp Vakfı ve Türk Nefroloji Derneği tek yumruk olduDevamı için tıklayınız

Tamamen kesmek değil, doğru tüketmek önemli

Tatlı tüketimini tamamen yasaklamanın mümkün olmadığını belirten Uzman Diyetisyen Ceren Turan, “Sağlıklı bireylerde günlük kalorinin yüzde 10’undan azı ilave şekerden gelmeli. Bu da bayramda günde 1 küçük kase sütlü tatlı veya 1 dilim şerbetli tatlı ile sınırlandırılmalı” diyor. Özellikle “4 dilim baklava ile 1 dilim aynı şey değil, porsiyon kontrolü her şeydir” diyerek ölçülü tüketimin altını çiziyor. Diyetisyen Turan, şerbetli ve ağır tatlılar yerine daha hafif seçeneklerin tercih edilmesini öneriyor. “İlave şekersiz sorbe, 1 top sade dondurma, 2 kare bitter çikolata, hurma özüyle tatlandırılmış sütlü tatlılar, yoğurt ve meyve bazlı karışımlar gibi seçenekler hem lezzetli hem de daha masum” ifadelerini kullanıyor.

Tatlıyı günün erken saatlerinde tüketin

Araştırmalar, tatlının öğle yemeğinden sonra tüketildiğinde vücudun şekeri daha iyi tolere ettiğini gösteriyor. Uzman Diyetisyen Ceren Turan, “Gece saatlerinde metabolizma yavaşlar, tatlı yemek bu saatlerde yağ depolanmasını artırabilir. Tatlıyı gün içinde, özellikle öğle sonrası küçük bir atıştırmalık şeklinde tüketmek en sağlıklısıdır” diyor. Tatlı sonrası mide yanması, gaz ve şişkinlik gibi rahatsızlıklar sıkça görülüyor. Diyetisyen Turan, “Şekerli ve yağlı tatlılar midenin boşalmasını geciktirir. Tatlıdan sonra 10 dakikalık yürüyüş, şişkinlik ve kan şekeri dalgalanmalarını azaltır. Ayrıca nane, rezene çayı gibi bitkisel içecekler de sindirime yardımcı olur” şeklinde önerilerde bulunuyor.

Tatlıyla birlikte çay-kahve tüketiminde dikkatli olunmalı

Bayramda tatlı ikramlarının ardından geleneksel olarak tüketilen çay ve kahve, kimi zaman sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkilere yol açabiliyor. Özellikle mide hassasiyeti ve demir emilimi açısından bu alışkanlıkların zamanlaması oldukça önemli. Diyetisyen Turan, “Tatlı ile birlikte şekersiz çay veya kahve tüketilebilir; ancak kafein reflüyü tetikleyebilir. Ayrıca demir emilimini engellediği için özellikle etli bir yemeğin ardından hemen çay-kahve içilmemeli, en az 1 saat beklenmeli” uyarısında bulunuyor. Diyabet hastalarının özellikle dikkatli olması gerektiğini belirten Diyetisyen Turan, “Tatlı tüketmek isteyen diyabet hastaları, aynı öğündeki ekmek ya da pilav gibi karbonhidratları azaltarak denge sağlayabilir. Bitter çikolata, meyveli hafif tatlılar veya küçük porsiyon kuru meyve tercih edilebilir. İnsülin kullanan hastalar ilaç dozlarını aksatmamalı ve kan şekerini düzenli takip etmeli” diyor.

Et ve tatlı aynı öğünde tüketilmemeli

Protein ve şekerin birlikte sindiriminin zor olduğunu vurgulayan Turan, “Etli yemeklerin ardından hemen şerbetli tatlı yemek mideyi zorlar. Tatlıyı ana yemekten sonra ara öğün olarak tüketmek ya da ayrı bir zaman diliminde yemek daha doğrudur” şeklinde açıklıyor.

Tatlıyı nasıl dengeleyebiliriz?

Tatlı tüketildiyse mutlaka yanında yoğurt, süt gibi protein veya sebze gibi lifli besinler alınması gerektiğini söyleyen Uzman Diyetisyen Ceren Turan, “Bu denge, kan şekerinin ani yükselmesini önler. Ayrıca tatlıyı planlayarak yemek, öğünlerdeki diğer karbonhidratları azaltmak gibi stratejiler çok işe yarar” diyor. Uzman Diyetisyen Ceren Turan, bayramın ardından mideyi rahatlatmak ve sindirim sistemini dengelemek için şu önerileri sıralıyor:

-Bol su tüketimi

-Taze sebze ve meyve ağırlıklı öğünler

-Yoğurt, kefir gibi probiyotik gıdalar

-İşlenmiş gıdalardan uzak durmak

-Günlük hareketi artırmak

-Lifli ve doğal besinleri ön plana almak

Tatlıdan sonra kısa bir yürüyüş büyük fark yaratır

Tatlıyı yedikten hemen sonra yapılacak 10 dakikalık hafif bir yürüyüşün bile şekerin emilimini yavaşlattığını belirten Diyetisyen Turan, “Tatlı sonrası hareketsizlik, şekerin yağa dönüşmesini hızlandırır. Oysa küçük bir yürüyüş insülin yanıtını düzenler ve tatlı krizlerinin zararını azaltır” diyerek sözlerini noktalıyor. Tatlıdan tamamen vazgeçmek zorunda değilsiniz. Ancak ne zaman, ne kadar ve nasıl tüketeceğinizi bilirseniz hem lezzetten hem sağlıktan ödün vermezsiniz. Bu bayramda tatlı keyfiniz sağlığınızı gölgelemesin!

Yanlış ses kullanımı, ses bozukluklarına yol açarken, şarkıcı, avukat ve öğretmenlik gibi mesleklerde de performansı olumsuz etkileyebiliyor. Uzmanlar, “Her 30 dakikada bir yudum suyla ses tellerinizi…Devamı için tıklayınız

Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Yirmilik yaş dişleri olarak bilinen üçüncü azı dişleri bir zamanlar çiğneme işlemine büyük bir katkı sunsa da zamanla bu işlevini kaybetmiş dişlerdir. Hem alt hem de üst çenede bulunan toplam dört adet 20’lik diş çoğu kişi için oldukça can sıkıcıdır. Genelde 17-25 yaşları arasında bir anda beliriveren ve çıkmaya çalışırken ağrı veren yirmilik diş çoğu zaman cerrahi bir operasyon sonucu alınır. Bazıları 20’lik diş çıkarma konusunda şanslı olurken bazılarının korkulu rüyasıdır. Ancak yapılan son bilimsel araştırmalar yirmilik dişin mucizevi gücünü ortaya çıkardı. Yapılan araştırmalara göre yirmilik dişin pulpa kısmı (sinir liflerini ve kan damarlarını destekleyen bağ dokusu) nörolojik hastalıklardan kardiyovasküler hastalıklara, ortopedik hastalıklardan göz hastalıklarına kadar birçok sağlık sorununa çözümcül bir yaklaşım sunabilir.

YİRMİLİK DİŞTE DEVRİM NİTELİĞİNDE ÇALIŞMA

2000’li yıllarda uzmanların radarına takılan 20’lik dişin birçok sağlık sorununa çare olabileceği fikri yıllar içinde geliştirilerek araştırmalarla birlikte son nokta kondu. Günümüzde pek çok kişi için gereksiz kabul edilen yirmilik dişin kök hücrelerinin beyin hücrelerinden kıkırdağa kadar farklı insan dokularına dönüşebildiği ortaya çıktı. Yirmilik dişlerin pulpa kısmının, mezenkimal kök hücreler açısından zengin olabileceğini gösteren bu çalışmalar sayesinde artık bazı diş klinikleri, çekilen 20’lik dişlerden kök hücre toplamaya ve bunları özel biyobankalarda saklamaya başladı. ABD ve Avrupa’da yirmilik dişler artık çöpe atılmıyor, biyobankalara gönderiliyor. Tıbbi bir hazine olarak nitelendirilen yirmilik diş hangi hastalıklara potansiyel bir tedavi sunuyor? Tüm detayları Ağız, Diş ve Çene cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. MünirDemirel’e sorduk.

Açıklamalarına yirmilik dişlerin saklanmasının gelecekteki potansiyel tedaviler açısından önemli bir biyolojik kaynak sağlayabileceğini söyleyerek başlayan Doç. Dr. MünirDemirel, “Bu dişlerin pulpa dokusu, mezenkimal kök hücreler (MSC) açısından zengindir. MSC’ler, sinir, kas, kıkırdak, kemik ve yağ hücrelerine farklılaşma kapasitesine sahiptir. Kök hücre bankacılığı alanındaki gelişmelerle birlikte, özellikle 20’lik diş gibi doğal kaynakların korunması, kişiye özel rejeneratif tedavi seçenekleri sunma potansiyeline sahiptir” dedi.

KORNEA NAKLİ İŞE YARAMAZSA DEVREYE GİRİYOR

20’lik dişlerden alınan kök hücrenin birçok hastalığın tedavisinde kullanılabileceğinin altını çizen Doç. Dr. MünirDemirel, Parkinson, Alzheimer, spinal kord (omurilik) yaralanmaları gibi nörolojik hastalıklarda, kalp krizi sonrası kalp dokusunun onarımı gibi kardiyovasküler hastalıklarda, kemik kırıkları, kıkırdak rejenerasyonu gibi ortopedik uygulamalarda, diş hekimliği ve çene cerrahisinde, diyabet, karaciğer ve böbrek hastalıkları gibi sistemik rahatsızlıklarda kullanabileceğini iletti. En çok dikkat çeken tedavi yöntemlerinden bir tanesi de 20’lik dişin göz naklinde de tedavi edici olması. Kornea naklinin işe yaramadığı durumlarda, hastaların dişlerinden yapılan özel bir protez görme yetisinin yeniden kazanılmasına yardımcı oluyor. Osteo-odonto-keratoprotez (OOKP, ismi verilen görme yetisini kaybetmiş ancak kornea nakli yapılamayan hastalarda uygulanan ileri düzey bir tedavi yöntemi olan bu işlemi Doç. Dr. MünirDemirel şu şekilde anlattı:

“Hastanın bir dişi (genellikle köpek dişi) ve bir parça çene kemiği alınarak göz içine yerleştirilecek yapay bir kornea yapılır. Bu biyolojik yapı, optik lensin tutunmasını sağlar ve göz içine yerleştirilir. Bu uygulama, dişin biyomekanik ve biyouyumlu yapısının sadece ağız içinde değil, farklı organ sistemlerinde de işlev görebileceğini gösterir. Dişin sert dokusu (özellikle dentin) ve canlı pulpası, vücut tarafından reddedilmeden bir taşıyıcı yapı olarak kullanılabilir. Bu yöntem, dişin sadece çiğneme değil, rejeneratif tıpta biyolojik yapı taşı olarak da değerlendirilebileceğini gösteriyor.”

Bu tedavilerin çoğunun hâlâ deneysel aşamada olduğunun altını çizenDoç. Dr. MünirDemirel, klinik uygulamalar için daha fazla araştırma ve regülasyona gerek olduğunu da ekledi.

ÇEKİLEN, ÇÜRÜYEN DİŞİ UNUTUN: YENİSİ ÇIKACAK

Diş sağlığını konu alan bilimsel çalışmalar tam gaz devam ederken yirmilik dişin birçok hastalıkta kullanılmasının yanı sıra çürümüş ve çekilmiş dişlerin yerinde yeniden diş çıkması mümkün olabilir. Japonya’da Kyoto Üniversitesi’nde yapılan yeni bir çalışmada uzmanlar, diş gelişiminde BMP ve Wnt isimli proteinlerinin gelişmesini engelleyen USAG-1 isimli protein genini incelemeye aldı. USAG-1 için çeşitli antikorların etkileri araştırıldı. USAG-1 isimli bu protein, diş oluşumlarının önüne geçen en büyük sebeplerden biri. Eğer USAG-1 engellenebilirse çürüyen ve çekilen dişlerin yeniden büyümesi mümkün olabilir. Denemeleri fareler üzerinde yapılan ilaç çürüyen, çekilen bir dişin yerinde protez ya da implant uygulanmadan yeniden diş çıkabilir.

Doç. Dr. MünirDemirel Kyoto Üniversitesi tarafından yürütülen çalışmanın devrim niteliğinde olduğunu söyledi. USAG-1 proteininin baskılanmasının, diş tomurcuğunun doğal gelişimini yeniden tetikleyebileceğini ileten Doç.Dr. Münir Demirel, sözlerini şöyle noktaladı: