Bebekler için geliştirilen ilk sıtma ilacına onay

Ebelik mesleği tarih olacakken, yeniden canlandı, iş garantili, genç kızların çok tercih ettiği mesleklerden biri haline geldi. Yeni yasal düzenlemeyle ebeler “Özel sağlık meslek hizmet birimi” adı altında işyeri açma hakkı kazandı. Hamile bir kadının tüm süreçlerini takip edip, doğumu yaptıran ebeler böylece kendi işlerini de kurma şansına kavuştu.

Ebelik gözde mesleklerden biri olurken, son 7 yıldaki talep artışı da bunu gösterdi. 2017’de 49 üniversitenin 64 programında ebelik eğitimi verilirken, 2024 yılında ebelik eğitimi veren üniversite sayısı 68’e, program sayısı da 97’ye yükseldi. 3 bin 26 olan kontenjan sayısı yaklaşık yüzde 82 oranında yükselerek 5 bin 490’a çıktı.

2025-2026 eğitim öğretim yılından itibaren ebelik bölümü açan üniversitelerden biri de Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi (KOSTÜ). Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yurdanur Dikmen yeni nesil ebeliğin yükselişini anlattı. Normal doğumu destekleme eylem planı doğrultusunda ebelik eğitiminin de güçlendirilmeye başladığını vurgulayan Prof. Dr. Dikmen şöyle konuştu:

‘Ebeler kendi iş yerini açabiliyor’

Prof. Dr. Yurdanur Dikmen, ebelerin iş konusunda pek çok seçeneği olduğunu vurguladı ve yeni düzenlemenin avantajlarını anlattı. Prof. Dr. Dikmen, “Türkiye’de ebelerin yetkileri çok genişletildi. Yeni yapılan düzenlemeye göre ebeler iş yeri açabiliyor. Bir gebeyi bağımsız olarak kontrol edip doğum yaptırabiliyorlar. Ebelik mezunları da hem kamu ya da özel sektörde çalışabilirler ya da kendi işlerini kurabilirler. Bu nedenle biz de üniversite olarak yeni nesil ebeleri teknolojiyi, özellikle yapay zekayı bakım hizmetlerinde en iyi şekildi kullanacakları şekilde yetiştirmeyi planlıyoruz” diye konuştu.

‘Hamile kalmaya karar verdiğiniz andan itibaren takip edecek’

Daha bütüncül bakan, yeni nesil bir ebelik modeli olduğunu belirten Prof. Dr. Yurdanur Dikmen şöyle devam etti: “Yeni nesil ebelik şöyle olacak. Hamile kalmaya karar verdiğiniz andan itibaren sizi takip eden bir ebeniz olacak, tıpkı aile sağlığı hekimi gibi. Gebelikle ilgili her konuda bilgi verecek, folik asit kullanımından diyete kadar her alanda sizi bilgilendirecek. Duygusal iniş çıkışlarınızda özellikle psikolojik destek sağlayacak. Hatta sosyal medyada bile danışmanlığınızı yapabilecekler. Gelecekte her kadının bir ebesi olmalı. Ben aile hekimlerimiz gibi bir ebelik modeli olacağına inanıyorum.”

Ebelerin normal doğum sürecinin dışında doğumdan sonra da destekleyici hizmetler verdiğini anlatan Prof. Dr. Yurdanur Dikmen şöyle konuştu:

‘Bu ebelik modelinde kadınlar daha mutlu’

Prof. Dr. Dikmen bütünsel yaklaşımın faydalarını şöyle anlattı: “Bütünsel ebelik modeli doğrultusunda hizmet alan kadınlar bu süreçten memnun ayrılıyor. Doğum sonrası depresyon düzeylerinin daha azaldığını ve psikolojik dayanıklılık ve ruh hallerinin çocuğa, ailede yaşadığı kişilere ve kendisine daha olumlu yansıdığına ilişkin birçok bilimsel araştırma sonucu mevcut. Dolayısıyla bütünsel ebelik modelinin son yıllarda kadınların sağlığı açısından çok önemli bir kavram olarak karşımıza çıktığını söyleyebiliriz.”

Yaklaşık 4 yıl boyunca yaşadığı sağlık problemi nedeniyle 2 kez ameliyat olan, sıkıntıları geçmediği için 70 kilodan 41 kiloya kadar düşen Sabiha Demirden (44), tüm şikayetlerinin kalın bağırsağındaki darlıktan kaynaklandığını öğrenince şoke oldu. Antalya’da gerçekleştirilen 2.5 saatlik ameliyatla sağlığına kavuşan Sabiha Demirden, yeniden doğduğunu söyledi

Avustralya’da yaşayan 39 yaşındaki Krystal Maeyke, ilk karın ağrılarını hissettiğinde aklına gelen tek şey bir gıda intoleransı oldu. Sağlıklı besleniyor, düzenli spor yapıyor, yaşam tarzına özen gösteriyordu. Ciddi bir hastalıkla yüz yüze olduğunu düşünmedi bile. Ancak ağrılar geçmek yerine giderek arttı. Üç ay sonra hastaneye kaldırıldığında gelen teşhis hayatını alt üst etti.

Annelik dünyanın en yüce en kutsal vazifelerinden biri. Anne olmak isteyen kadınlara uzmanlar, “Dengeli beslenenin, folik asit içeren yeşil yapraklı sebzeler, kuruyemişler ve haftada 2-3 kez balık tüketin”…Devamı için tıklayınız

ABD Sağlık Bakanı Robert F. Kennedy, Covid-19 aşısının artık sağlıklı çocuklar ve hamile kadınlar için önerilen aşılar arasında yer almayacağını duyurdu

Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Hiç sadece birkaç saat kestirip kalktığınızda, sanki günlerce uyumuş gibi hissettiğiniz oldu mu? Bazen yorgunluktan, bazen hastalıktan, bazen de adını koyamadığınız bir içsel sıkıntıdan dolayı bedeniniz size ‘Uyumalısın’ diye fısıldar. Ancak bir günü aşan uykular, çoğu zaman sıradan bir yorgunluğun ötesinde ciddi bir sağlık sorununun habercisidir. Tıpkı 1876 yılında İsveç’in Oknö bölgesinde yaşayan Karolina Olsson’un yaşadığı gibi. Henüz 14 yaşındayken bir gece uyudu ve tam 32 yıl boyunca uyanmadı. Ancak bu sadece geçmişe ait bir sır değil. Çok kısa bir süre önce Samsun’da 26 yaşındaki genç bir kadın, benzer şekilde bir gece uyudu ve tam 56 gün boyunca hiç uyanmadan yaşadı.

Bu tür vakalar, masallardaki ‘uyuyan güzel’ romantizminin çok ötesinde. Çünkü her birinin ardında yatan şey, bilimsel, psikolojik ve hatta bazen nörolojik ciddi sorunlar. Ve belki de farkında olmadan, hepimiz bu görünmez tehditle karşı karşıyayız.

32 YILLIK BİR UYKUYA DALDI

Karolina Olsson, İsveç’in Oknö bölgesinde yaşıyordu ve hayatının ilk 14 yılını yaşıtlarınınki gibi olağandı. Ancak takvimler 1876 yılını gösterirken sıradan bir günde okul dönüşü düşüp kafasını yere çarptı. Eve gelip ailesine durumu anlattığında ailesi hemen müdahele etti. Kısa bir zaman sonra küçük kızın hiçbir sorunu kalmamıştı. Ancak yine bir okul dönüşü yüzüne çöken derin bir diş ağrısı ve şişmiş bir yüzle eve koştu. Ailesi bu kez kızlarını yatağa gidip dinlenmesi ve sabaha hiçbir şeyinin kalmayacağı konusunda telkin etti. Küçük Karolina yatağına gitti ve o gece yattığı yataktan 32 yıl kalkamadı.

Aylar geçti, aile artık çaresizdi. Karolina’nın uykuya dalmasından 6 yıl sonra ailesi onu doktora götürdü. Kızlarına elektrik akımı verilmesine rağmen uyanmadığını görünce bir kez daha yıkıldılar. Karolina’nın durumu uyku bozuklukluğuyla ilgili o güne dek yapılmış tüm çalışmalara ters düşen bir durumdu. Onu gören doktorların elinden şaşırmaktan başka hiçbir şey gelmiyordu ancak bir fikirleri vardı. Hekimlere göre, Karolina demansla ilişki olan bir felç geçirmiş olabilirdi. Ancak bunu hiçbir zaman kanıtlayamadılar ve Karolina ne yazık ki kaderine terk edildi. İlginç olan yıllardır uyumasına rağmen zihninin oldukça aktif olmasıydı. Yapılan gözlemlere göre Karolina çevresindeki olaylara ufak mimiklerle tepki veriyordu. Yıllar birbirini kovaladı, küçük kıza bakan annesi hayata gözlerini yumdu. Ona bakması için bakıcı tutan ailesi 32 yıl sonra bir sabah hayrete düştü. 3 Nisan 1908 tarihinde, Karolina’nın odasından bir ses geldi. Bakıcısı yukarı çıktı ve Karolina’yı yerde sürünürken, gözleri açık ve ağlarken buldu. 32 yıllık uykusundan uyanan Karolina, hiçbir şey hatırlamıyordu. Birkaç hafta içinde Karolina, gücünü ve konuşmasını yeniden kazandı. 14 yaşında yattığı uykudan 46 yaşında uyanması, tam 32 yıl boyunca tek bir kelime bile etmeden öylece gözleri kapalı bir şekilde yatması her bakımdan oldukça tuhaftı. O yıllarda onun yaşadıklarını ne bilim ne de spritüel bir görüş açıklayamadı. Hakkında birçok teori yazılıp çizildi, insanlar kendi aralarında konuşup durdu. Ancak o 32 yıl uyuduktan sonra hayata yeniden döndü ve onlarca kayıp yılın inadına tam 42 yıl daha sağlıklı bir şekilde yaşadı.

BU SEFER YER SAMSUN! 56 GÜN BOYUNCA UYUDU

Karolina’ın hikayesi tarihin en ilginç olaylarından biri olarak yıllardır anılıyor. O yıllarda onun yaşadığı durumun tıpta bir karşılığı bulunmamış olsa da kısa bir süre önce Samsun’da 26 yaşındaki genç bir kadının yaşadıklarına doktorlar bir dizi test sonucunda açıklık getirdi. İsmi açıklanmayan 26 yaşındaki genç kadın depresyon tanısıyla yakınları tarafından Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi’ne getirildi. Bilinci kapalı olan ve durumu ağırlaşan hasta için doktorlar alarma geçti.

Tüm nörolojik, metabolik, enfeksiyöz, toksik ve endokrin tetkikleri normal olan genç kadının 56 gün boyunca uyumasına sebep bulma konusunda uzunca bir süre düşündüler. Sonunda adeta donmuş gibi uyuyan genç kadının yaşadığı şeyin psikiyatrik kökenli olabileceği sonucuna varan uzmanlar durumu psikiyatri, nöroloji ve yoğun bakım uzmanlarının yer aldığı bir konseyde değerlendirdi. Sonunda genç kadının depresyonun bir sonucu olan ‘Katatoni’ sendromuna yakalanmış olabileceği kararını varıldı.

TEDAVİLER SONUCUNDA UYANDI: ‘O ANI TARİF ETMEK ZOR’

Hastanın uyandırılma sürecini anlatan Dr. Öğretim Üyesi Kılıç, katatoni teşhisini koymalarının ardından EKT tedavisine başladıklarını iletti. 56’ncı günün sabahında, 5’inci seansın ardından hastanın gözlerini açtığını söyleyen Dr. Öğretim Üyesi Kılıç, “Bize baktı, yemek yedi. O anı tarif etmek gerçekten zor. Bu vaka, depresyonun yalnızca bir üzüntü hali olmadığını, kimi zaman insanı tamamen susturup hayattan alıkoyabilecek kadar derin bir etki yaratabileceğini gösterdi. Bu yalnızca tıbbi değil, aynı zamanda insani bir umut hikayesiydi. Bilimin, ekip çalışmasının ve sabrın zaferiydi“ ifadelerini kullandı.

Depresyonun hafife alınmayacak kadar ciddi bir sağlık sorunu olduğunun altını çizen uzmanlar yaptıkları teşhis ve uyguladıkları tedaviyle genç kadının yeniden gözlerini açmasına yardımcı oldular. Peki çoğumuzun belki de hayatında ilk defa duyduğu ‘atatoni’ nedir? Psikoterapist Uzm. Dr. Azad Günderci, katatoninin kişinin hareketlerinde, konuşmasında ve tepkilerinde ciddi yavaşlama ya da tamamen durmayla kendini gösteren bir psikiyatrik sendrom olduğunu ifade ediyor.

Katatoniyi kendi başına bir hastalık olarak değil, daha çok bir sendrom olarak düşünmenin daha doğru olacağını, katatonisi olanların birçok farklı ciddi belirti gösterebileceğini dile getiren Uzm. Dr. Azad Günderci, “Bazıları kaskatı kesilmiş tabiri caizse, donmuş ya da adeta bir heykel gibi çok hareketsiz hale gelebilir ve etraflarındaki hiçbir şeye tepki vermeyebilir. Bazıları uzun süre garip vücut pozisyonlarında kalabilirler ve pozisyonları değişitirildiğinde o pozisyonda uzun süre kalabilirler. Buna hareketsizlik veya postür alma diyoruz. Bazen de kişi, görünürde bir neden yokken aniden aşırı huzursuz, tekrarlayan biçimde hareketli veya saldırgan hale gelebilir. Bunlar geniş bir belirti kümesidir ancak hepsi bir kişinin motor ve zihinsel durumunda ciddi bir bozulmaya işaret eder“ dedi. Katatoninin en sık görülen belirtileri arasında hareketsizlik, konuşmama (mutizm), garip vücut pozisyonları, anlamsız tekrarlayan hareketler (ekolali veya ekopraksi) ve çevreye karşı duyarsızlık belirtilerinin sayılabileceğini de açıklamasına ekledi.

‘KATATONİDE HIZLI TEDAVİ ŞART’

Katoninin tedavisinin acil bir şekilde yapılması gerektiğini hatırlatan Uzm. Dr. Günderci hastanın genel sağlık durumu ve hayati fonksiyonlarını değerlendirdikten sonra tedaviye başlandığını, katatoninin altında yatan nedenin ne olduğunu bulmanın çok önemli olduğunun altını çizdi. Genellikle tedaviye benzodiazepin olarak adlandırılan ilaç grubuyla başlandığını ve bu ilaçların çoğunlukla hızlı bir düzelme hatta saatler içerisinde fayda sağladığı bilgisini verdi. Benzodiazepinler yetersiz kalması halinde ise elektroşok tedavisi (Elektro Konvulsif Terapi)’ne geçilebileceğini ekledi. Halk arasında elektroşok tedavisiyle ilgili çok fazla önyargıların olabileceğini ancak bu tedavi yönteminin katatonide oldukça etkili ve hızlı düzelmeler sağladığını, dirençli vakalarda hayat kurtaran ve yan etki açısından da güvenilir bir yöntem olduğunu vurguladı. Tüm bunlara ek olarak acil tedaviler uygulanırken mutlaka altta yatan rahatsızlığa yönelik tedavilerin planlanması gerektiğini, hastanın beslenmesinin sağlanmasının ve destekleyici tedaviler uygulanmasının önemli olduğunu hatırlattı.

‘ESKİ SAĞLIĞINA KAVUŞMASI MÜMKÜN’

Böylesine zorlu bir sürecin ardından katatoni sonrasında iyileşmenin mümkün olup olmadığı sorusu akıllara geldi. Uzm. Dr. Günderci, “Katatoni genellikle zamanında, erken ve uygun tedaviye çok iyi yanıt verir ve çoğu hasta tamamen iyileşir. Zamanında müdahale edilmeyen katatoni ciddi sorunlara yol açabileceğinden bütün rahatsızlıklarda olduğu gibi erken tanı ve tedavi burada da önemli. Bütün bunları yaparken altta yatan neden veya hastalığı hiçbir zaman unutmamamız ve ihmal etmemeniz gerekiyor çünkü asıl tedavi etmemiz gereken şey odur. Uzun vadede hastanın iyilik halinin korunmasını belirleyecek olan şey altta yatan hastalığın tedavisine yönelik yapılan planlamadır“ diyerek sözlerini noktaladı.