İçimizdeki toplumun sesleri…: Onay aramak

İçimizdeki toplumun sesleri…: Onay aramak

Byİsa Deliçar

İçimizdeki toplumun sesleri…: Onay aramak

Hayatınızın yönünü siz mi belirliyorsunuz? En basit karar da en zor karar da size mi ait? Cevabınız hayır veya evet olabilir. Peki bir de cevabı evet olanlara şöyle sormak istiyorum: Tercihlerinizi etkileyen hiçbir faktör yok mu? Klinik Psikolog, Psikoterapist Dr. Yasemin Meriç Kazdal yazdı.

Aldığımız kararların arkasında hem kültürün hem de nörobiyolojimizin çokça etkisi olduğunu yadsıyamayız. En şeffaf, içten gelen seçimlerimiz bile az da olsa bir etki altındadır. Ve bugünün kültürü, hepimizi bambaşka konulardan yakalayan ama temelde aynı nedenden ortaya çıkan: “Hemen İyi Hisset, Hemen Göster Kültürü’’‘’Hemen İyi Hisset, Hemen Göster Kültürü’’ Nedir?Yeni dünyanın tüketim kültürü ve onu bir taraftan sürekli besleyen artan ekran sürelerimiz; bizleri en temel ihtiyaçlarımızdan, duygularımızdan yakalıyor. Kendimizi bir yere ait hissetme, onay alma, beğenilme ihtiyacı ve bu ihtiyaçlarımızın karşılanmayacağı endişesiyle verdiğimiz çabalar…
Bu çabaların kaçını; gerçekten istediğimiz, kendimiz seçtiğimiz şeylere akıttığımız ise bir soru işareti. Çünkü artık mağazadan yapacağımız en ufak alışverişe, restoranda yiyeceğimiz yemeğe bile içimizdeki toplum karar veriyor. Sosyal medyadaki beğeni butonu kafamızın içinde yanıp sönmeye devam ediyor. Bizler de görünür olan, hızlı etki eden ve sosyal onay getiren şeylere yatırım yapmayı daha tercih edilir buluyoruz.
Ne yazık ki artık “iyi görünmek”, “iyi hissetmekten” daha kıymetli. Toplum olarak “Anında Sonuç” ve “Dışarıdan Beğenilme” dürtüsüyle hareket ediyoruz. Estetik algılarımız değişiyor, ancak gelişiyor diyemeyiz çünkü bu kültürle birlikte gittikçe tekdüzeleşiyor. Hızlı sonuç almak, ihtiyaçlarımızı hemen karşılamak otantikliğimizden daha önemli hale geliyor. Aldığımız ürünleri, yaptıklarımızı değil; ‘’Sosyal Aidiyet’’ hissini satın alıyoruz. Bir de üstüne bunu sosyal medyada paylaşıyorsak onaylanıyor ve beğeniliyoruz. Artık bizler de toplumun bir parçası oluyoruz(!)Ancak bu durum zaman içinde gerçekliğimizi, derinliğimizi tüketiyor. Hızlı tüketimle birlikte yaşadığımız, her şeyi hemen sindirebildiğimiz ve diğerine geçebildiğimiz bu dünyada; zaman isteyen, içsel inşa süreci gerektiren, uzun vadeli, meyvesini hemen vermeyen, sabır gerektiren çoğu şeyden kaçıyoruz. ‘’Yoğun’’ hissediyoruz ve bu artık takdir gören bir seçenek değil.
Görselin, anlamdan ve değerden daha önemli olduğu bu çağda seçimlerimizi etkileyen bir başka gerçekliğimiz de Dopamin Sistemimiz. Dopamin, halk arasında mutluluk hormonu olarak bilinir ama esas olarak bir motivasyon ve ödül nörotransmiteridir. Beyin, hızlı gelen ödülleri yavaş gelenlerden daha çok sever. Ne kadar hızlı ne kadar belirgin bir haz varsa o kadar çok dopamin salınır. Ve biz o davranışı tekrar etmeye daha istekli oluruz.İşte bu yüzden, bir kahve içip Instagram’a hikâye atmak ya da botoks yaptırıp aynada 15 dakikada farkı görmek dopamin sistemimizi güçlü biçimde uyarır. Beyin şöyle der: “Bu iyi hissettirdi. Tekrar yap!” Ama bir psikoterapi süreci? Haftalar, aylar alır. Sanatla derin bir temas kurmak? Hemen “iyi bir his” salınımı yaratmaz, bazen önce bir rahatsızlık yaratır. O yüzden dopamin sistemini anlık olarak değil, uzun vadede besler. Ve sabırsız beyin için bu, hızlıca ulaşılabilenlerin yanında cazibesini yitirir. Dahası, insan zihni acıyı önlemek için her zaman kısa yollar arar. Botoks, yaşlanma kaygısını “görsel olarak” çözer gibi yapar. Ama terapide; yaş alma sürecinin anlamı, kayıplar, kimlik değişimleriyle yüzleşilir. Yani biri kaçıştır, diğeri dönüşüm. Ve çoğu zaman kaçmak, dönüşmekten daha ucuz hissedilir.
Bu döngü, günümüz tüketim kültürüyle de birleşince, bizleri “Anında Haz” veren şeylere yönlendiriyor. Oysa kaliteli sağlık hizmeti, sanat, kitap, terapi… Bunlar “Yavaş Dopamin Kaynaklarıdır.” Derinleştirir, dönüştürür, ama önce biraz bekletir. İşte bu yüzden biz, bir botoksa 20 bin lira verirken terapistin ücretine “Ama çok pahalı” diyebiliyoruz. Çünkü biri hızlı dopamin sağlar, diğeri ise emek ister.Bunları bildikten sonra ise geriye tek bir seçim kalıyor: Anlık Hazla Kaçış mı? Emek Sonucu Dönüştüren Haz mı?

Benzer Yazılar

Gıda uzmanı herkesin yaptığı hatayı açıkladı: Asla buzdolabında saklamayın

Gıda uzmanı herkesin yaptığı hatayı açıkladı: Asla buzdolabında saklamayın

Byİsa Deliçar

Evlerde en çok kullanılan temel gıdalardan biri olan soğan, yanlış saklama koşulları nedeniyle beklenenden çok daha hızlı bozulabiliyor. Uzmanlara göre bu hatanın başında soğanları buzdolabında muhafaza etmek geliyor. Dolapta çürüyen sebzelerle karşılaşmak, birçok kişi için can sıkıcı bir durum. Ancak özellikle soğanların beklenenden kısa sürede yumuşayıp çürümeye başlamasının ardında yanlış saklama alışkanlıkları yatıyor.Gıda uzmanı Melissa…

Her sabah 5 ıslatılmış badem tüketmenin mucize etkisi

Her sabah 5 ıslatılmış badem tüketmenin mucize etkisi

Byİsa Deliçar

Her sabah aç karnına 5 ıslatılmış badem tüketmek, birçok sağlık avantajı sunar. Bu besin açısından zengin kuruyemişler sindirime yardımcı olur, kan şekerini dengeler ve kilo yönetimini destekler. Ayrıca bademler kalp ve beyin sağlığını destekler, kemikleri güçlendirir, erken yaşlanmayı önler ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Bademler en kolay bulunabilen, çok yönlü ve sağlıklı kuruyemişlerdir. Her gün kolaylıkla…

Akşam yemeğini ne zaman yemelisiniz?

Akşam yemeğini ne zaman yemelisiniz?

Byİsa Deliçar

Gece geç saatlerde yemek yemek, vücudunuzun sirkadiyen ritim adı verilen doğal saatini de bozabilir. Geç yediğinizde, vücudunuz aktif kalması gerektiğini düşünür, bu da uykuya dalmayı zorlaştırabilir ve vücudunuzun kalorileri nasıl işlediğini etkileyebilir. Araştırmalar, daha erken yemek yemenin metabolizmayı iyileştirebileceğini ve hatta insülin seviyelerini kontrol edebileceğini söylüyor. Sağlığınız için akşam yemeğinin günün en hafif öğünü olması…

Toksik iletişimin işareti: Nasıl başa çıkabilirsiniz?

Toksik iletişimin işareti: Nasıl başa çıkabilirsiniz?

Byİsa Deliçar

Günümüzün hızlı ve yoğun iletişim temposunda, sağlıklı diyalog kurmak her zamankinden daha kritik. Ancak iletişim kuruyor olmak, her zaman anlaşılmak anlamına gelmiyor. Uzmanlara göre, fark edilmeden devam eden sağlıksız iletişim alışkanlıkları ilişkilerde derin hasarlar bırakabiliyor. Telefonlar, mesajlar, toplantılar ve ev ortamında insanlar artık her an iletişim halinde. Ancak daha çok konuşmak, daha iyi anlaşıldığımız anlamına…

Kıskanç insanlara özgü 20 davranış

Kıskanç insanlara özgü 20 davranış

Byİsa Deliçar

Araştırmalar, aşırı kıskançlığın temelinde düşük benlik saygısı, yüksek nevrotiklik ve özellikle romantik partnerlere karşı sahiplenici hislerin yattığını ortaya koydu. Aynı zamanda terk edilme korkusunun da bu duygunun başlıca tetikleyicilerinden biri olduğu belirlendi. Kıskançlık, bazen ilişkiler için koruyucu bir duygu olsa da, zararlı davranışları da beraberinde getirebilir. Bu durum, kişinin başka birinin iletişimlerini, ilişkilerini ve nerede…

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir