Uçak Düşerken İnsan Vücuduna Ne Olur? Uçakta En Güvenli Koltuk Hangisi?

Hindistan Havayolları, Ahmedabad’dan Londra Gatwick Havalimanı’na gitmekte olan 171 sefer sayılı uçuşunun kaza yaptığını açıkladı. Şirket başkanı Natarajan Chandrasekaran yaptığı açıklamada, “Büyük bir üzüntüyle bildiriyorum ki Air India 171 uçuşu trajik bir kazaya karıştı.” dedi. Fakat asıl ürkütücü soru şuydu: Uçak düşerken insan vücuduna tam olarak ne oluyor? İngiliz uçak kazası araştırmacısı Tony Cullen, kazalardaki ölüm nedenlerini analiz ederek hayatta kalma şansını artırmayı ve güvenlik standartlarını yükseltmeyi amaçlayan çalışmalar yaptı. Sonuçları ise oldukça çarpıcı. Çarpışma Anında Vücutta Ne Oluyor? Cullen’e göre ölümlerin en büyük nedeni, sanıldığı gibi yangın veya boğulma değil; ani ve şiddetli çarpışmanın yarattığı fiziksel travmadır. 2004 tarihli raporunda şöyle açıklıyor: “Yaralanmalar, vücudun parçalanan uçak yapısına çarpmasıyla meydana geliyor. Bu çarpma; uzuv kopmalarına, organ parçalanmalarına ve vücudun tamamen ezilmesine yol açabiliyor.” Çarpışma sadece birkaç saniye içinde gerçekleşiyor. Ani darbe sonucu vücut öne doğru büyük bir kuvvetle savruluyor ve: Kurbanların %80’inde göğüs yaralanmaları (kaburga, göğüs kemiği ve omurga kırıkları), Yaklaşık yarısında kalp yırtılması (kalbin omurga ile kaburga arasında sıkışması nedeniyle), %35’inde ana atardamar (aort) yırtılması, Kurbanların yaklaşık üçte ikisinde beyin travmaları, Yine üçte ikisinde karaciğer, dalak ve böbrek yırtılmalarından kaynaklanan iç kanamalar, Bacak kırıkları (%74), kol kırıkları (%57), Baş yaralanmaları genellikle öndeki koltuklara veya kabin içinde savrulan eşyaların çarpmasıyla oluşuyor. Cullen, emniyet kemerlerinin çoğu zaman hayat kurtardığını ancak vücut kemerin üzerinden savrulduğunda ince bağırsağın yırtılmasına da neden olabileceğini belirtiyor. Bazı kazalarda emniyet kemerlerinin de çarpma kuvvetine dayanamadığı görülmüş. Pilotlar da ayrı risklerle karşı karşıya: Eller ve ayaklar kumanda kolları üzerinde olduğu için çarpışmada eziliyor; yüzleri ise kontrol panellerine çarpabiliyor. Uçakta En Güvenli Koltuk Var mı? Kesin bir kural olmamakla birlikte bazı çalışmalar, uçağın ağırlık merkezine denk gelen kanat üzerindeki koltukların, ön veya arka koltuklara kıyasla daha güvenli olabileceğini gösteriyor. Cullen ayrıca, bazı birinci sınıf kabinlerdeki geriye dönük koltuk tasarımlarının baş ve boyun için daha koruyucu olabileceğini belirtiyor. Araştırmaları Güvenlik Sistemlerini Geliştirdi Cullen’in çalışmaları sadece adli soruşturma amaçlı değildi; kazazedelerin kurtulma şansını artırmayı hedefliyordu. Bu araştırmalar; koltuk ve kabin tasarımlarının geliştirilmesine, uçuş protokollerinin iyileştirilmesine ve “kara kutu” gibi sistemlerin daha etkin kullanılmasına katkı sağladı. Bütün bu acı gerçeklere rağmen uçakla seyahat hâlâ en güvenli ulaşım yollarından biri olmaya devam ediyor. Ancak kazalarda vücutta ne yaşandığını anlamak, hayatta kalma şansını artıracak önlemlerin geliştirilmesine yardımcı oluyor.